Bij bouw- en sloopwerkzaamheden is vanaf 1 januari 2024 een Veiligheidscoördinator Directe Omgeving verplicht, conform het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), die tegelijk ingaat met de Omgevingswet, wanneer het resultaat in de verplichte risicomatrix 12 punten of meer is.
Wat verandert er?
Doordat de arbowet zich vooral richt op de relatie tussen werkgever en werknemer vallen de, nog maar beperkt uitgewerkte, bepalingen over omgevingsveiligheid buiten het Arbobesluit.
Deze veiligheidsregels voor de omgeving worden vastgelegd in bouwregelgeving, het Bouwbesluit en straks in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Hierdoor wordt de initiatiefnemer van een bouwwerk verplicht om ook na te denken over omgevingsveiligheid. De opvolging en bijsturing van het V&G plan is daarna een taak voor de nieuwe veiligheidscoördinator. Bij bouw- en sloopwerkzaamheden moet vanaf 1 januari 2024 een Veiligheidscoördinator Directe Omgeving zijn aangesteld wanneer uit de risicobeoordeling van de overheid blijkt dat de risico’s voor de omgeving aanvullende maatregelen vereisen.
Afhankelijk van de omvang en de risico’s van de bouw- of sloopwerkzaamheden wordt na invoering van de Omgevingswet door meerdere personen toezicht gehouden in de bouwfase:
- De V&G-coördinator is al gebruikelijk voor de VCA / SCL gecertificeerde bedrijven.De V&G of VGM coördinator is verantwoordelijk voor de veiligheid en goede samenwerking tussen de uitvoerende partijen op de projectlocatie. Bijvoorbeeld het bouwoverleg, voorlichting en instructie (start-werk, toolboxen), werkplekinspecties uitvoeren, werkvergunningssystemen, het V&G-dossier actueel houden. (arbowet 2.31) (VCA 1.2 & 5.1)
- De veiligheidscoördinator directe omgeving ziet toe op de veiligheid in de directie omgeving van de plek waar gebouwd wordt. De V&G- en veiligheidscoördinator is (in de uitvoeringsfase) in dienst van de hoofdaannemer of opdrachtgever en coördineert de veiligheidswerkzaamheden namens hem. Als hij zijn taak niet kan uitvoeren omdat zijn instructies niet correct of niet worden opgevolgd door onderaannemers/nevenaannemers, gaat hij terug naar degene die hem heeft aangesteld.
- De kwaliteitsborger controleert tijdens de bouwfase of het te realiseren bouwwerk voldoet aan de technische (wettelijke) nieuwbouwvoorschriften. Dit is een onafhankelijk persoon die geen ondergeschikte van de opdrachtnemer is, en die niet betrokken is bij ontwerp, advisering, productie, levering, installatie, bouw of inkoop van (onderdelen van) het bouwproject waarop de kwaliteitsborging betrekking heeft.
Ontwerpfase V&G-coördinator
In het Bbl is in de ontwerpfase van de bouw geen verplichting geregeld voor het aanstellen van een veiligheidscoördinator en het opstellen van een veiligheidsplan. Dat gebeurt pas in de bouw/uitvoeringsfase bij de melding/vergunningaanvraag en alleen als de risicomatrix dat aangeeft. Het Bbl biedt namelijk geen grondslag om een veiligheidscoördinator voor de ontwerpfase te regelen. Bij risicovolle projecten is het logisch dat al in de ontwerpfase wordt nagedacht over veiligheidsrisico’s voor de directe omgeving en hoe deze in het ontwerp kunnen worden beperkt. Restrisico’s zouden vervolgens in een veiligheidsplan moeten worden opgenomen. Het ligt daarom voor de hand dat de opdrachtgever, uit eigen belang, de risicobeoordeling voor de veiligheid in de directe omgeving, en het opstellen van een veiligheidsplan al in de ontwerpfase meeneemt.
Wat houdt de nieuwe rol precies in?
De veiligheidscoördinator directe omgeving is verantwoordelijk voor veiligheid en gezondheid in de directe omgeving van de bouwplaats tijdens de uitvoeringsfase bij zowel voor bouw- als sloopwerkzaamheden.
De bouw kent vanuit VCA en de SCL ook al een V&G-coördinator, zowel in de ontwerp- als uitvoeringsfase. Deze V&G of VGM taken hebben veel overlap met de veiligheidscoördinator directe omgeving. Het belangrijkste verschil is dat de V&G-coördinator zich voornamelijk richt op de veiligheid van werknemers en eventuele derden óp de bouwplaats. De nieuwe veiligheidscoördinator heeft echt alleen verantwoordelijkheid voor de omgevingsveiligheid, dus buiten het hek. (bron infoblad Ministerie van Binnenlandse zaken)
De rol van veiligheidscoördinator en die van V&G/ VGM-coördinator zijn goed te combineren en kunnen door dezelfde medewerker worden ingevuld. De taak van de veiligheidscoördinator is niet verenigbaar met die van de kwaliteitsborger.
Lees meer op:
https://open.overheid.nl/documenten/ronl-b21b2e4a-9209-46d3-bf0a-165db5d346b6/pdf
https://ondernemersplein.kvk.nl/veiligheidscoordinator-verplicht-bij-bouw-en-sloopwerkzaamheden/
https://ondernemersplein.kvk.nl/vg-plan-voor-bouwprojecten-opstellen/