Ik kreeg een vraag of je met vorst mag werken met een Gevel Onderhouds Installatie (GOI); deze vraag heeft 2 kanten; mogen of willen en ik zal kort uitleggen waarom.
Gevelonderhoud betreft alle frequente werkzaamheden, zoals glasbewassing, het reinigen van gevelelementen, inspectie, onderhoud en reparatie van gevels / kozijnen / kitwerk / zonwering. Ook wordt de GOI gebruikt voor het aanbrengen van bijvoorbeeld reclame en gevelbelettering.
In de arbowet staan geen temperaturen waarbij wel of niet gewerkt mag worden met een GOI. In de bouwsector algemeen is dit wel vastgelegd: in de buitenlucht NIET beginnen bij een gevoelstemperatuur van min 6 graden Celsius of lager.
Basis van de temperatuurmeting is het weerstation in de directe omgeving van de bouwplaats.
Voor werken in een GOI zijn de regels niet zo scherp gesteld; glazenwassers en gevelreinigers hoeven niet te werken indien het erg koud is en het hard waait. Maar dat is subjectief.
Algemene regel bij het werken met een GOI: bij windkracht 6 of hoger wordt het werken met de GOI gestaakt. Bedenk dat bij werken langs een gevel / op hoogte vaak meer wind staat waardoor de gevoelstemperatuur snel lager ligt dan op grondniveau en de gevoelstemperatuur kan bij werken met water nog lager zijn. Beschutting langs de gevel zoeken is geen optie en de medewerker kan vanuit de gondel niet even snel terug naar een plek om op te warmen.
Werknemer
Elke werknemer reageert anders reageert op kou. Factoren die verder meespelen zijn kleding, het soort werk (en de bijbehorende fysieke inspanning), de windsnelheid, luchtvochtigheid en andere maatregelen die de werkgever heeft genomen ter bescherming van de kou.
Een werknemer mag op grond van artikel 29 Arbowet werk stoppen / weigeren wanneer de werknemer meent dat zijn gezondheid vanwege de vrieskou schade oploopt en er naar zijn redelijk oordeel sprake is van een ernstig en onmiddellijk dreigend gevaar. Iedere medewerker mag het werk stoppen / niet starten wanneer dat niet op een veilige manier kan worden uitgevoerd; dat is onderdeel van VCA LMRA. De bewijsplicht dat er geen ernstig gevaar is, ligt bij de werkgever; is hij het met het oordeel oneens dan moet hij dat zelf met bewijs onderbouwen.
Werkgever
Het begint met de planning en de duur van de werkzaamheden, daarna beschermende kleding. De beschermende kleding moet conform de Arbowet door de werkgever worden verstrekt. Artikel 6.1 vierde lid zegt dat de werkgever bij dreigende gezondheidsschade persoonlijke beschermingsmiddelen (bijv. handschoenen) moet verstrekken. Is dat onvoldoende dan moet de duur dat de werknemer bloot staat aan de kou verder worden beperkt zodat geen schade meer kan optreden. Dit is bijvoorbeeld ook van toepassing voor werknemers die op regelmatige basis werken onder koude omstandigheden in koel- en vrieshuizen.
Dan is er nog artikel 5 Arbowet, de RI&E; de beschrijving van de gevaren waaraan werknemers tijdens hun werk worden blootgesteld, het informeren van de werknemers over werken in de kou én over de maatregelen die hiertegen mogelijk zijn.
Locatie
De beoordeling van de werklocatie; wie is verantwoordelijk voor de toegang tot de GOI? Is er door de werkgever zelf een inventarisatie gemaakt van het pand waar het werk moet worden uitgevoerd? Is de toegang tot het dak of de plaats waar de GOI betreden moet worden veilig bereikbaar, kunnen de werknemers veilig in de GOI stappen? Conform de VCA moeten werknemers zelf in een LMRA (Last Minute Risico Analyse) beoordelen of zij het dak veilig kunnen betreden en veilig naar de gondel kunnen. Ligt er ijs op de toegangsweg en kunnen zij geen valbeveiliging gebruiken dan is het valgevaar mogelijk (te) groot en mogen zijn niet verder. Passende valbeveiliging moet voorkomen dat de persoon over de rand valt, zogenaamde gebiedsbeperking. Voordat een persoon (die vaak alleen werkt) na een val over de rand opgemerkt en uit de situatie bevrijd is zal hij/zij vrijwel zeker blijvend letsel hebben opgelopen doordat de persoon te lang in een valgordel heeft gehangen. Dit laatste is wel afhankelijk van het soort valbeveiliging.
Installatie
De handleiding van de producent niet vergeten; deze zal op basis van de EN 1808 informatie geven over het gebruik en aanbevelingen doen voor gebruik bij vorst. Berijpte kabels kunnen mogelijk slippen waardoor gebruik bij vorst door fabrikanten afgeraden wordt. De remmen kunnen dan mogelijk minder goed werken waardoor de gondel mogelijk scheef kan gaan hangen of de rem mogelijk onvoldoende inkomt. Vraag bij de gebouwbeheerder altijd de handleiding van de fabrikant op en volg de gebruikersinstructies van de fabrikant.
Deze laatste zin is niet alleen van toepassing bij vorst; in alle gevallen moet een gebruiker van de GOI eerst instructie over het gebruik van de GOI hebben ontvangen om veilig te kunnen werken langs een gevel.
Het antwoord op de vraag mogen of willen we een gevelondehoudsinstallatie gebruiken bij vorst is aan het bedrijf, afhankelijk van de voorgenoemde zaken: soort werk, weersomstandigheden, locatie en aanwezige veiligheidsvoorzieningen, planning / duur van de activiteiten, maatregelen, opleiding / gebruikersinstructie, PBM, en als laatste de LMRA door de persoon zelf.
